1. Bối cảnh: Camera AI đang được triển khai như thế nào?

Tại Hà Nội, lực lượng chức năng đang triển khai lắp đặt hàng nghìn camera AI trên các tuyến phố trung tâm,
dự kiến có gần 2.000 mắt camera đi vào hoạt động trong thời gian ngắn tới đây.
TP.HCM cũng đã lắp thêm nhiều cụm camera AI tại các trục đường có lưu lượng phương tiện lớn.

Ở tầm quốc gia, Cục CSGT trình đề án lắp đặt khoảng hơn 5.000 camera AI trên toàn quốc,
không chỉ để ghi hình phục vụ giám sát mà còn tự động nhận diện hành vi vi phạm, hỗ trợ xử lý
phạt nguội và điều tiết giao thông.

2. Camera AI ghi nhận vi phạm như thế nào?

Khác với camera thường chỉ quay và lưu trữ, camera AI được kết hợp với phần mềm phân tích hình ảnh thông minh.
Khi phương tiện đi qua khu vực giám sát:

• Hệ thống tự động nhận diện hành vi vi phạm (vượt đèn đỏ, không thắt dây an toàn, đi sai làn, dừng đỗ sai quy định…).
• Trích xuất ảnh hoặc clip vi phạm với độ nét cao, cả ban ngày lẫn ban đêm.
• Ghi lại đầy đủ thông tin: biển số, loại xe, thời gian, tuyến đường, vị trí (kinh độ, vĩ độ), tốc độ, loại lỗi.
• Đóng gói tất cả vào một “hồ sơ điện tử” để chuyển về trung tâm.

Hiện hệ thống AI mới nhận diện được khoảng hơn 20 lỗi trong tổng số hơn 100 hành vi có thể xử lý,
nhưng danh sách này sẽ tiếp tục được mở rộng khi thuật toán ngày càng được hoàn thiện.

3. Quy trình 6 bước xử lý vi phạm từ camera AI

Từ lúc camera ghi hình đến khi người vi phạm nộp phạt, quy trình cơ bản diễn ra qua 6 bước sau:

Bước 1: Camera AI phát hiện và trích xuất vi phạm

Khi phương tiện có dấu hiệu vi phạm đi qua vùng giám sát, hệ thống AI:

• Phân tích khung hình theo thời gian thực, phát hiện hành vi không đúng quy định.
• Chụp lại hình ảnh rõ biển số hoặc cắt đoạn clip ngắn thể hiện đầy đủ tình huống vi phạm.
• Gắn kèm metadata (thời gian, địa điểm, loại hành vi, tốc độ…).

Bước 2: Truyền dữ liệu về Trung tâm dữ liệu Cục CSGT

Toàn bộ dữ liệu sẽ được truyền về Trung tâm lưu trữ dữ liệu điện tử của Cục CSGT.
Tại đây, phần mềm AI tiếp tục:

• Đối chiếu biển số với cơ sở dữ liệu đăng ký xe.
• Truy ra thông tin chủ phương tiện.
• Phân loại vi phạm theo nhóm lỗi tương ứng trong các nghị định xử phạt hiện hành.

Bước 3: CSGT xác minh và kiểm duyệt hồ sơ vi phạm

Ở Trung tâm chỉ huy, cán bộ CSGT không “tin máy hoàn toàn” mà sẽ:

• Mở từng hồ sơ vi phạm do AI tổng hợp.
• Kiểm tra lại hình ảnh, clip để đảm bảo thấy rõ hành vi và biển số.
• Loại bỏ các trường hợp nghi ngờ, góc quay chưa rõ, hoặc có yếu tố khách quan (ví dụ xe né chướng ngại vật).
• Chỉ chuyển những hồ sơ rõ ràng sang bộ phận xử phạt.

Nhờ chất lượng hình ảnh cao, tỷ lệ nhầm lẫn thực tế rất thấp. Trường hợp người dân có khiếu nại,
CSGT sẽ gửi lại hình ảnh/clip để đối chiếu.

Bước 4: Gửi thông báo vi phạm cho chủ xe

Sau khi xác minh, bộ phận xử phạt sẽ:

• Phát hành thông báo vi phạm gửi qua đường bưu điện đến địa chỉ đăng ký của chủ xe.
• Đồng thời đăng tải thông tin lên hệ thống tra cứu của Cục CSGT để người dân có thể kiểm tra trực tuyến.

Trong tương lai, khi hệ thống đồng bộ hơn, hình ảnh vi phạm có thể được gửi trực tiếp qua các ứng dụng như VNeTraffic, VNeID.

Bước 5: Chủ xe đến làm việc, xác minh và lập biên bản

Khi nhận được thông báo vi phạm, chủ xe có thể:

• Đến làm việc tại đơn vị CSGT nơi phát hiện vi phạm, hoặc
• Đến công an nơi cư trú (trong một số trường hợp được hướng dẫn).

Tại đây, CSGT sẽ:

• Cho xem lại hình ảnh/clip vi phạm.
• Xác định ai là người điều khiển phương tiện tại thời điểm bị ghi hình.
• Lập biên bản đối với đúng người lái xe, không lập “chung chung” cho chủ xe nếu chủ xe không phải người điều khiển.

Sau khi lập biên bản, người vi phạm có quyền trình bày ý kiến, cung cấp thêm chứng cứ nếu có tranh chấp.

Bước 6: Ra quyết định xử phạt và nộp phạt

Nếu sau thời hạn khiếu nại (thường khoảng 7 ngày làm việc) không có ý kiến khác,
cơ quan chức năng sẽ ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Người vi phạm có thể:

• Nộp phạt trực tiếp tại kho bạc hoặc ngân hàng được ủy nhiệm.
• Nộp phạt trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia hoặc các kênh điện tử được hướng dẫn.

Sau khi hoàn thành nghĩa vụ nộp phạt, người vi phạm đến trụ sở CSGT để nhận lại giấy tờ (nếu trước đó bị tạm giữ).

4. Thời gian xử lý một vụ vi phạm từ camera AI

Thời gian cụ thể có thể khác nhau tùy số lượng hồ sơ, nhưng về cơ bản:

• Từ lúc vi phạm đến khi gửi thông báo: thường trong vòng vài ngày, sau khi hệ thống và cán bộ hoàn tất khâu xác minh.
• Thời gian để người vi phạm đến làm việc: tính từ ngày nhận thông báo, trong khoảng thời hạn ghi rõ trên giấy.
• Thời gian khiếu nại sau khi lập biên bản: khoảng 7 ngày (trong thời gian này người vi phạm có quyền đề nghị xem lại hồ sơ).
• Sau thời hạn khiếu nại mà không có ý kiến khác, quyết định xử phạt sẽ được ban hành và có hiệu lực thi hành.

Để tránh việc quên hoặc bị dồn nhiều lỗi một lúc, bạn nên chủ động kiểm tra
tra cứu phạt nguội định kỳ.

5. Quyền của người bị “camera AI bắt lỗi”

Dù vi phạm được phát hiện bằng máy, người dân vẫn có đầy đủ quyền theo quy định pháp luật:

• Quyền được xem bằng chứng: hình ảnh, clip thể hiện rõ hành vi, thời gian, địa điểm.
• Quyền giải trình và khiếu nại nếu cho rằng có nhầm lẫn hoặc có tình tiết đặc biệt (xe bị mất cắp, cho mượn, tình huống bất khả kháng…).
• Quyền hỏi rõ căn cứ pháp lý cho mức phạt, điều khoản trong nghị định áp dụng.
• Quyền nộp phạt trực tiếp hoặc online theo các kênh chính thức, tránh bị lợi dụng, lừa đảo.

Tuyệt đối không chuyển tiền cho các số điện thoại tự xưng là “CSGT thông báo
check phạt nguội” nếu không kiểm chứng rõ ràng.

6. Cách chủ động tra cứu và xử lý phạt nguội từ camera AI

Để không bị bất ngờ khi đi đăng kiểm hoặc làm thủ tục giấy tờ, bạn nên:

• Định kỳ truy cập các cổng thông tin chính thức của CSGT để kiểm tra vi phạm.
• Sử dụng các ứng dụng được khuyến nghị như VNeTraffic, VNeID để nhận thông báo.
• Kết hợp dùng những công cụ hỗ trợ tra cứu
  phạt nguội miễn phí, nhanh, dễ thao tác trên điện thoại.

Khi phát hiện có biên bản xử lý từ camera, hãy chủ động nộp phạt sớm để tránh ảnh hưởng đến đăng kiểm,
sang tên, thế chấp, lưu hành phương tiện trong tương lai.

7. Kết luận: Camera AI làm quy trình xử phạt minh bạch hơn, nhưng ý thức vẫn là quan trọng nhất

Camera AI giúp việc xử lý vi phạm giao thông trở nên khách quan, liên tục và ít phụ thuộc vào việc “bắt tại chỗ”.
Quy trình từ lúc ghi hình đến khi ra quyết định xử phạt được chuẩn hóa, có hồ sơ, có hình ảnh rõ ràng.

Tuy nhiên, mục tiêu cuối cùng không phải là phạt càng nhiều càng tốt, mà là giảm tai nạn, giảm vi phạm.
Cách tốt nhất để không lo bị phạt nguội
vẫn là: đi đúng làn, đúng tốc độ, chấp hành đèn tín hiệu, không cố “lách luật” dù chỉ một lần.

Khi hiểu rõ quy trình xử lý vi phạm từ camera AI, bạn sẽ chủ động hơn trong việc bảo vệ quyền lợi của mình,
đồng thời hình thành thói quen lái xe an toàn, văn minh hơn mỗi ngày.