1. Vì sao Hà Nội áp dụng phạt nguội cho vi phạm vỉa hè – lòng đường?

Tình trạng chiếm dụng vỉa hè để kinh doanh, trông giữ xe hoặc bày bán hàng rong tại Hà Nội diễn ra kéo dài nhiều năm.
Dù lực lượng chức năng thường xuyên xử lý, tình trạng này vẫn tái diễn ngay sau khi rút lực lượng.

Phạt nguội được kỳ vọng là giải pháp khắc phục các hạn chế này nhờ 3 yếu tố:

• Tính liên tục: camera giám sát thay thế việc tuần tra trực tiếp, hoạt động 24/7.
• Tính khách quan: hình ảnh vi phạm được ghi lại đầy đủ, không tranh cãi.
• Tính răn đe cao: người vi phạm không thể trông chờ vào việc “né” lực lượng chức năng.

Với cách làm này, Hà Nội kỳ vọng sẽ xử lý tận gốc tình trạng “tái chiếm vỉa hè” vốn gây bức xúc nhiều năm qua.

2. Camera nào được dùng để ghi nhận vi phạm?

Hệ thống camera đô thị sẽ được khai thác song song với mạng lưới hiện có như:

• Camera giám sát an ninh tại các phường – quận.
• Camera giao thông tại các nút đèn tín hiệu.
• Camera chuyên dụng mới được lắp ở các điểm nóng lấn chiếm vỉa hè.

Các camera này có khả năng ghi hình liên tục và truyền về trung tâm điều hành để phân tích tự động,
nhận diện hành vi chiếm dụng lòng đường hoặc vỉa hè trái phép.

3. Những hành vi nào sẽ bị phạt nguội?

Hà Nội sẽ áp dụng phạt nguội đối với các hành vi sau:

• Đỗ xe chiếm dụng toàn bộ vỉa hè dành cho người đi bộ.
• Kê bàn, đặt đồ kinh doanh, bày bán hàng rong trên vỉa hè.
• Lấn chiếm lòng đường để bán hàng hoặc để đồ đạc.
• Tự ý chiếm dụng vỉa hè làm nơi trông giữ xe.
• Dựng mái che, khung sắt hoặc vật dụng khác gây cản trở giao thông.

Các hành vi vi phạm bị camera ghi lại sẽ được lưu trữ làm bằng chứng và gửi thông báo xử phạt đến cá nhân hoặc tổ chức liên quan.

Hình thức phạt nguội mới

4. Mức phạt có thể lên tới bao nhiêu?

Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP, sửa đổi bổ sung năm 2022, mức phạt cho hành vi lấn chiếm vỉa hè – lòng đường có thể lên đến:

• 10 – 20 triệu đồng đối với tổ chức kinh doanh chiếm dụng vỉa hè.
• 2 – 4 triệu đồng đối với cá nhân lấn chiếm lòng đường để buôn bán.
• 4 – 8 triệu đồng đối với việc tự ý biến vỉa hè thành bãi giữ xe.

Việc áp dụng phạt nguội giúp nâng cao hiệu quả xử phạt, giảm tình trạng vi phạm tái diễn.

5. Hà Nội đặt mục tiêu gì khi mở rộng phạt nguội?

Thành phố hướng tới 3 mục tiêu chính:

• Lấy lại không gian cho người đi bộ – điều mà nhiều đô thị lớn tại Việt Nam đang thiếu trầm trọng.
• Hạn chế ùn tắc giao thông vì vỉa hè bị chiếm dụng khiến người đi bộ phải đi xuống lòng đường.
• Xây dựng văn minh đô thị khi các hành vi vi phạm đều được giám sát khách quan bằng camera.

Đây được xem là bước chuyển từ “điều hành thủ công” sang “điều hành bằng công nghệ”.

6. Người dân cần lưu ý điều gì?

• Không đỗ xe trên vỉa hè nếu không có biển cho phép.
• Không mở rộng kinh doanh lấn chiếm không gian chung.
• Quan sát biển cấm và biển phân khu vỉa hè trước khi dừng – đỗ xe.
• Hạn chế sử dụng lòng đường như khu vực sinh hoạt, bán hàng.

Mọi hành vi vi phạm có thể bị phát hiện qua camera mà không cần lực lượng chức năng có mặt tại chỗ.

Kết luận

Việc Hà Nội áp dụng phạt nguội đối với các hành vi chiếm dụng vỉa hè và lòng đường
là bước đi mạnh mẽ nhằm tái lập trật tự đô thị.
Công nghệ sẽ đóng vai trò then chốt trong việc giảm vi phạm và nâng cao an toàn giao thông,
hướng tới một đô thị văn minh và thuận tiện hơn cho người đi bộ.