Câu hỏi 1: Không nộp phạt nguội thì có sao không? Có bị trừ vào lương không?

Tình huống:

Bạn đọc cho biết bạn của mình chạy xe máy vượt đèn đỏ, bị xử lý qua hệ thống
phạt nguội và đã nhận thông báo hơn một tháng
nhưng vẫn chưa đi nộp. Người này cho rằng xe máy không phải đăng kiểm nên không có gì ràng buộc,
“không nộp cũng không sao”.

Trả lời:

1.1. Thời hạn phải nộp tiền phạt

Theo khoản 1 Điều 73 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012,
cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính phải chấp hành quyết định xử phạt
trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận quyết định xử phạt;
trường hợp quyết định có ghi thời hạn thi hành dài hơn 10 ngày thì thực hiện theo thời hạn đó.

1.2. Tiền chậm nộp: mỗi ngày bị tính thêm 0,05%

Nếu quá thời hạn trên mà người vi phạm vẫn không nộp tiền phạt thì sẽ phát sinh tiền chậm nộp.
Khoản 1 Điều 78 Luật Xử lý vi phạm hành chính (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2020) quy định:
mỗi ngày chậm nộp, cá nhân hoặc tổ chức phải nộp thêm 0,05% tiền chậm nộp,
tính trên tổng số tiền phạt chưa nộp.

Ví dụ, nếu số tiền phạt là 1.000.000 đồng và bạn chậm nộp 30 ngày,
tiền chậm nộp sẽ xấp xỉ 1.000.000 x 0,05% x 30 = 15.000 đồng (con số minh họa, thực tế tính theo quy định cụ thể).

1.3. Có thể bị cưỡng chế bằng cách khấu trừ lương, thu nhập, tài khoản

Nếu vẫn cố tình không chấp hành, ngoài tiền chậm nộp, người vi phạm còn có thể bị áp dụng biện pháp cưỡng chế.
Điểm a khoản 2 Điều 86 Luật Xử lý vi phạm hành chính cho phép cơ quan có thẩm quyền áp dụng
một số biện pháp như:

• Khấu trừ một phần lương hoặc một phần thu nhập của người vi phạm.
• Khấu trừ tiền từ tài khoản ngân hàng của cá nhân, tổ chức bị xử phạt.

Như vậy, quan điểm “không nộp phạt thì thôi, chẳng ai làm gì được” là hoàn toàn sai.
Trong trường hợp cần thiết, cơ quan chức năng có thể phối hợp với đơn vị chi trả lương
hoặc ngân hàng để thực hiện cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt.

Câu hỏi 2: Không nộp phạt nguội có ảnh hưởng đến sang tên xe, đổi cấp lại bằng lái không?

Trả lời ngắn gọn: Có. Bạn có thể bị “chặn” các thủ tục hành chính liên quan đến xe và bằng lái.

2.1. Bị hạn chế làm thủ tục về xe nếu chưa nộp phạt

Theo điểm a và b khoản 11 Điều 47 Nghị định 168/2024/NĐ-CP,
trường hợp người điều khiển xe máy có vi phạm giao thông bị xử lý qua
phạt nguội nhưng chưa nộp tiền phạt,
thì sẽ không được:

• Đăng ký mới phương tiện.
• Làm thủ tục sang tên, chuyển quyền sở hữu xe.

Tức là, nếu để tồn tại vi phạm chưa xử lý, chủ xe có thể gặp vướng mắc khi muốn bán xe, cho tặng hoặc sang tên đổi chủ.

2.2. Liên quan đến việc cấp đổi, cấp lại giấy phép lái xe

Cũng theo quy định nêu trên, người đang có vi phạm mà chưa chấp hành quyết định xử phạt có thể
không được đổi, cấp lại
giấy phép lái xe
cho đến khi hoàn thành nghĩa vụ nộp phạt.

Điều này đặc biệt quan trọng với người phải đổi bằng theo lộ trình (ví dụ đổi sang GPLX PET, đổi khi hết hạn).
Nếu “treo” một lỗi phạt nguội lâu ngày,
đến lúc cần đổi bằng có thể bị dừng thủ tục và phải quay lại xử lý vi phạm trước.

Câu hỏi 3: Cho người khác mượn xe rồi bị phạt nguội, ai phải nộp phạt?

Trả lời ngắn gọn: Người trực tiếp điều khiển xe phải chịu trách nhiệm, nhưng chủ xe có nghĩa vụ hợp tác.

3.1. Chủ xe phải phối hợp xác định người lái

Điểm b khoản 8 Điều 47 Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định:
khi phương tiện bị ghi nhận vi phạm qua hình ảnh,
chủ xe có nghĩa vụ hợp tác với cơ quan chức năng để xác định ai là người điều khiển phương tiện
tại thời điểm xảy ra vi phạm.

Do đó, nếu bạn cho người khác mượn xe và họ vi phạm bị
phạt nguội,
khi nhận được thông báo, bạn cần:

• Làm việc với CSGT theo giấy mời/thông báo.
• Khai rõ người đã mượn xe, thời điểm mượn, cung cấp thông tin liên hệ (nếu có).
• Hợp tác để cơ quan chức năng lập biên bản với đúng người điều khiển.

3.2. Nếu chủ xe không hợp tác, ai bị xử phạt?

Trường hợp chủ xe là cá nhân, nếu:

• Không hợp tác với cơ quan chức năng,
• Không chứng minh hoặc không giải trình được rằng mình không phải là người điều khiển xe khi vi phạm,

thì chính chủ xe có thể bị xử phạt về hành vi vi phạm được ghi nhận.

Nếu chủ xe là tổ chức (công ty, đơn vị cho thuê xe…) mà không phối hợp, không giải trình,
thì tổ chức đó có thể bị xử phạt vi phạm hành chính như chủ thể thực hiện hành vi,
trừ trường hợp phương tiện bị chiếm đoạt, sử dụng trái phép (ví dụ xe bị trộm).

Vì vậy, nguyên tắc an toàn cho chủ xe là:

• Hạn chế cho mượn xe nếu không thực sự tin tưởng.
• Giữ thông tin rõ ràng về người mượn xe (thời gian, mục đích).
• Khi có thông báo phạt nguội,
  nên xử lý sớm, không bỏ qua hoặc phớt lờ giấy mời làm việc.

Câu hỏi 4: Làm thế nào để không bị “quên” phạt nguội?

Nhiều trường hợp đến khi đi sang tên, làm thủ tục về xe hoặc đổi
giấy phép lái xe mới phát hiện
ra mình còn vi phạm chưa nộp. Để tránh rơi vào tình huống này, bạn nên:

• Chủ động tra cứu phạt nguội định kỳ trên các kênh chính thức.
• Sử dụng những công cụ hỗ trợ nhanh, miễn phí như trang
  phatnguoi.org
  để kiểm tra theo biển số.
• Khi nhận thông báo, cố gắng nộp trong thời hạn 10 ngày để không phát sinh tiền chậm nộp.
• Lưu giữ biên lai, chứng từ nộp phạt để đối chiếu nếu sau này có sai sót dữ liệu.

Kết luận: Không nộp phạt nguội là “lợi bất cập hại”

Pháp luật hiện hành quy định rất rõ về trách nhiệm nộp phạt, tiền chậm nộp và các biện pháp cưỡng chế
như khấu trừ lương, thu từ tài khoản nếu người vi phạm cố tình không chấp hành.
Bên cạnh đó, việc “treo” vi phạm còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của bạn khi đăng ký mới, sang tên xe,
hoặc đổi, cấp lại GPLX.

Thay vì phớt lờ thông báo phạt nguội,
cách tốt nhất là tuân thủ quy định giao thông để không bị xử phạt;
nếu đã lỡ vi phạm thì nộp phạt đúng hạn để tránh kéo theo thêm chi phí và rủi ro pháp lý về sau.