1. Quy định: Dừng, đỗ xe phải sát lề đường hoặc bó vỉa

Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, người điều khiển ô tô khi dừng, đỗ trên đường phố phải:

• Dừng, đỗ sát lề đường hoặc vỉa hè bên phải theo chiều đi của xe.
• Bánh xe gần nhất không được cách lề đường, bó vỉa quá 0,25 m (25 cm).
• Không được dừng, đỗ gây cản trở dòng phương tiện lưu thông phía sau.

Nói đơn giản, pháp luật lấy lề đường hoặc bó vỉa làm “chuẩn” để tính khoảng cách 25 cm,
chứ không hề nhắc tới vạch sơn trên mặt đường.

Vì vậy, nếu bạn căn xe theo một mốc khác (ví dụ vạch trắng) mà làm cho bánh xe cách bó vỉa quá xa,
bạn vẫn bị xem là dừng, đỗ không sát lề dù cảm giác “xe đỗ ngay thẳng”.

2. Bó vỉa và vạch sơn 3.1: Hai thứ hoàn toàn khác nhau

Trên nhiều tuyến phố, tài xế dễ nhầm giữa:

• Bó vỉa, lề đường: phần bê tông, gạch hoặc mép đường cố định, ngăn cách lòng đường với vỉa hè.
• Vạch sơn trắng chạy dọc mép đường: thường là vạch 3.1 theo QCVN 41:2019/BGTVT.

Chức năng của vạch 3.1 là:

• Xác định ranh giới giữa phần đường xe cơ giới với lề đường hoặc vỉa hè.
• Hỗ trợ người lái xe nhận biết phạm vi phần đường được phép lưu thông.

Quan trọng: vạch 3.1 không phải là mốc để đo 25 cm dừng, đỗ.
Chuẩn để tính vẫn là bó vỉa hoặc mép đường.
Nếu bạn đỗ “sát vạch” nhưng vạch được kẻ cách bó vỉa khá xa thì vẫn có thể bị phạt.

3. Vì sao đỗ “sát vạch” vẫn bị phạt lỗi không sát lề?

Trong thực tế thi công, mép ngoài của vạch 3.1 thường được bố trí:

• Cách mép bó vỉa hoặc mép đường khoảng 15 – 30 cm, tùy tuyến phố và điều kiện mặt đường.
• Khoảng cách này nhằm đảm bảo yếu tố kỹ thuật, thoát nước, độ bền bó vỉa, không gian đi bộ…

Kịch bản rất thường gặp:

• Vạch 3.1 kẻ cách bó vỉa khoảng 30 cm.
• Tài xế đỗ xe sát vạch, bánh xe gần nhất gần như “dính” vào vạch.
• Kết quả: bánh xe cách bó vỉa thực tế lại khoảng 30 cm, vượt quá giới hạn 25 cm trong luật.

Khi đó, dù tài xế nghĩ “tôi đã đỗ sát vạch rồi”, thì lực lượng chức năng vẫn có căn cứ xử phạt lỗi
dừng, đỗ xe không sát lề đường, bó vỉa.

4. Mức phạt lỗi dừng, đỗ không sát lề theo Nghị định 168

Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định mức xử phạt khá rõ cho hành vi này:

• Dừng xe không sát lề đường, vỉa hè (bánh xe cách lề quá 25 cm):
  phạt tiền khoảng 600.000 – 800.000 đồng đối với người điều khiển ô tô.
• Đỗ xe không sát lề đường, vỉa hè:
  phạt tiền khoảng 800.000 – 1.000.000 đồng.
• Hai lỗi này không bị trừ điểm trên giấy phép lái xe,
  nhưng nếu bị lập biên bản nhiều lần thì chi phí cộng dồn cũng không hề nhỏ.

Ở các đô thị lớn, lỗi dừng, đỗ không sát lề thường được camera giám sát ghi hình rất rõ,
sau đó chuyển sang danh sách xử lý. Người lái xe hoàn toàn có thể bị thông báo xử phạt sau đó,
chứ không chỉ khi bị CSGT nhắc nhở tại chỗ.

5. Cách căn khoảng cách 25 cm khi dừng, đỗ xe

Để tránh nhầm lẫn giữa bó vỉa và vạch sơn, tài xế có thể áp dụng một số mẹo sau:

• Luôn xem bó vỉa/lề đường là mốc chính
  Khi quan sát, hãy tập trung vào mép bê tông hoặc mép đường,
  coi đó là điểm chuẩn chứ không phải vạch sơn 3.1.
• Dùng gương chiếu hậu bên phải để căn
  Khi đỗ song song với lề đường, hãy liếc gương phải để thấy khoảng cách giữa thân xe và bó vỉa,
  điều chỉnh từ từ cho đến khi vừa phải, tránh tì lốp vào vỉa hè.
• Lấy “đơn vị ước lượng” cho riêng mình
  Với một số tài xế, 25 cm có thể tương đương:
  • Chiều rộng 1–1,5 viên gạch lát vỉa hè.
  • Một đoạn từ mép lốp tới mép vỉa mà mình đã quen sau vài lần tập luyện.

  Điều quan trọng là tập lái thử ở nơi an toàn để hình thành cảm giác khoảng cách.

• Không quá tin vào “cảm giác quen đường”
  Mỗi tuyến phố có thiết kế khác nhau, khoảng cách giữa bó vỉa và vạch 3.1 không cố định.
  Đừng vì đi vài lần mà chủ quan “đỗ theo thói quen” là luôn đúng.

6. Một số nhầm lẫn thường gặp khi dừng, đỗ xe

Bên cạnh việc nhầm giữa bó vỉa và vạch 3.1, nhiều tài xế cũng hay mắc thêm các lỗi:

• Đỗ xe lấn sang phần đường dành cho xe chạy, khiến phương tiện khác phải tránh sang làn đối diện.
• Dừng xe ngay trước điểm mở dải phân cách, gần ngã ba, ngã tư, gây che khuất tầm nhìn.
• Đỗ xe trên vạch dành cho người đi bộ, buộc người đi bộ phải bước xuống lòng đường.
• Đỗ xe kiểu “chân trên, chân dưới” (một nửa trên vỉa hè, nửa dưới lòng đường), vừa mất mỹ quan vừa tiềm ẩn rủi ro pháp lý.

Nhiều lỗi trong số này ngoài việc bị phạt tiền còn có thể gắn với các quy định nghiêm khắc hơn
nếu gây ùn tắc hoặc tai nạn giao thông.

7. Kết luận: Đỗ sát bó vỉa, không đỗ sát vạch sơn

Tóm lại, quy định “bánh xe gần nhất không cách lề đường quá 25 cm” được tính từ bó vỉa hoặc mép đường,
chứ không tính từ vạch sơn 3.1. Bó vỉa là kết cấu cố định và là mốc pháp lý, còn vạch 3.1 chỉ là đường kẻ giúp
phân định phần đường và tổ chức giao thông.

Nếu chỉ đỗ “sát vạch” mà không để ý bó vỉa, tài xế rất dễ rơi vào lỗi dừng, đỗ xe không sát lề,
với mức phạt có thể lên đến 1 triệu đồng.
Hãy hình thành thói quen:

• Quan sát bó vỉa, dùng gương phải để căn khoảng cách.
• Không lạm dụng vạch sơn làm mốc duy nhất.
• Ưu tiên đỗ xe đúng quy định, không cản trở người và phương tiện khác.

Khi hiểu đúng vai trò của bó vỉa và vạch sơn, mỗi lần dừng, đỗ xe sẽ bớt lúng túng hơn,
và bạn cũng tránh được nguy cơ bị xử phạt không đáng có trong quá trình lưu thông.